کامپیوتر اهورا

 اين افزايش سرعت به پشتوانه به‌كارگيري سيستم‌هاي چابكي است كه قابليت تطبيق و پاسخگويي سريع به اتفاقات ناخواسته و نيازمندي‌هاي يكباره است. اين امر مسلما بدون استفاده مناسب از فناوري امري امكان ندارد. 

مديريت زنجيره تامين بر رويكردي مشتري‌محور استوار است. بر اين اساس، ارتباط به‌موقع و كامل بين همه عناصر زنجيره براي اطلاع از نيازهاي مشتري و ميزان تامين نيازها از ضروريات زنجيره است. براي تسهيل جريان اطلاعات و مديريت دقيق آن بستر مناسبي از نرم‌افزارها و سيستم‌هاي اطلاعاتي يكپارچه و شبكه‌هاي اكسترانت و اينترانت موردنياز است. با به‌كارگيري تجارت الكترونيك در زنجيره تامين مي‌توان بر مبناي مدل بنگاه – بنگاه B2B و B2E براي توصيف عمليات خريد، فروش و مبادله محصولات، خدمات و اطلاعات، از شبكه‌هاي رايانه‌اي و به‌خصوص اينترنت بهره جست. به‌طور كلي، مديريت زنجيره تامين يكي از زيرساختارهاي پياده‌سازي تجارت الكترونيك است. از ديد صنعتي، تجارت الكترونيكي بين بنگاه‌ها عمدتا در صنايعي رخ مي‌دهد كه زنجيره تامين در آنجا شكل گرفته باشد.

با توسعه فناوري‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي كه شامل تبادل الكترونيكي داده‌، اينترنت و شبكه تارنماي جهاني براي غلبه بر روند فزاينده پيچيدگي ارتباطات خريدار-تامين‌كننده است، مفهوم مديريت و طراحي زنجيره تامين يك الگوي عملياتي معروف شده است. رسيدن به يك زنجيره تامين موثر و كارآمد بدون فناوري اطلاعات ممكن نيست. از آنجايي كه تامين‌كنندگان در تمامي نقاط دنيا هستند، لازم است فعاليت‌ها، هم در داخل و هم در خارج از يك سازمان يكپارچه شوند. لازمه اين امر يك سيستم اطلاعاتي يكپارچه براي به‌اشتراک‌گذاشتن اطلاعات مربوط به فعاليت‌هاي مختلف در طول زنجيره تامين است. 

به کمک فناوري اطلاعات، حوزه عملکرد مديريت زنجيره تامين گسترش يافته و شامل تامين‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نيز شده است. اطلاعات يكي از مهم‌ترين اجزاي هر زنجيره تامين محسوب مي‌شود. زيربناي انسجام در مديريت، زنجيره تامين هماهنگي است كه آن نيز براساس اطلاعات ميسر مي‌شود. در صورت بروز هر نوع مشكل و خلأ اطلاعاتي، زنجيره تامين با نوسانات و تواقفات متعدد روبه‌رو مي‌شود. در نتيجه هم فناوري اطلاعات و هم نظام‌هاي اطلاعاتي جامع و منسجم نقشي اساسي در هماهنگي درون زنجيره تامين ايفا مي‌كنند. فناوري اطلاعات به‌عنوان لبه پيشرو فناوري‌هاي‌ جديد در سه پارامتر سرعت، دقت و هزينه فعاليت‌ها مي‌تواند تاثيرگذار باشد. برخي از كاربردهاي سيستم‌هاي فناوري اطلاعات در زنجيره تامين عبارتند از:

* وارد كردن سفارش‌ها؛

* پردازش سفارش‌ها؛

* كنترل انبار موجودي كالا؛

* اندازه‌گيري عملكرد؛

* نظارت بر حمل‌ونقل كالا؛

* انجام پرداخت‌هاي مالي؛

* ذخيره‌سازي كالا.

در ادامه مطلب، تلاش بر اين بوده كه با تاكيد بيشتري به موضوع «لجستيك الكترونيك» كه يكي از نمودهاي ملموس و كاربردي به‌كارگيري فناوري اطلاعات در لجستيك و زنجيره تامين است، پرداخته شود. لجستيک الکترونيک را مي‌توان به‌صورت «مجموعه اقداماتي‌ که روي‌ شبکه اينترنت صورت گرفته و کارخانه‌هاي پراکنده، کاميون‌ها، کشتي‌‌ها، انبارها و کاربران نهايي‌ را در زمان بهنگام به يكديگر مرتبط مي‌سازد» تعريف كرد. لجستيک الکترونيک شامل طيف وسيعي از رويه‌هايي است که در تامين کالاها و مواد اوليه وجود دارد. اين رويه‌ها شامل: سفارش تدارک و تامين، مديريت موجودي، انبارداري و توزيع، کارايي حمل‌ونقل، برنامه زمان‌بندي حرکت محموله، مديريت بازده و خدمات مشتريان مي‌شود. در لجستيك الكترونيك هر بخش از زنجيره تامين قادر است اطلاعات کامل و بهنگام را از وضعيت محموله از طريق اينترنت به‌دست آورد. در واقع يک لجستيک الکترونيک کارآمد نياز به ائتلاف بين بخش‌هاي مختلف زنجيره تامين، جهت دستيابي به پيش‌بيني و زمان‌بندي منابع دارد. «آشکار بودن موجودي» و نيز «شفافيت اطلاعات» دو رکن اسـاسي در سيستم‌هاي لجستيک الکترونيک جهت رسيدن به موفقيت هستند.

لجستيک الکترونيک، سازمان‌ها را قادر ساخته است با جمع‌آوري اطلاعات و پالايش آنها (جهت تدارک و اجرا) تصوير بزرگ و ديد وسيعي از شرکت را ارايه دهند. از اين رو، مديريت تمام زنجيره تامين به‌صورت الکترونيکي امکان‌پذير بوده و سيستم لجستيکي به توليد اطلاعاتي اقدام مي‌کند که با عنوان بازخورد به ديگر بخش‌هاي سازمان براي اتخاذ تصميمات راهبردي و تاکتيکي منتقل مي‌شود. امروزه اينترنت، زمينه‌اي را براي دستيابي هرچه بيشتر به اطلاعات صحيح عرضه و تقاضا (به‌جاي پيش‌بيني آن) فراهم آورده است. به‌طور خلاصه، لجستيک الکترونيک، شالوده‌اي را پي‌ريزي مي‌کند که با شفافيت بهنگام، ارتباطات بدون مرز و راه‌حل‌هاي مشترک در زنجيره تامين، موجب بهبود فرايندهاي يک شرکت شود.

توانايي‌هاي جديدي که به‌وسيله توسعه و بهبود در لجستيک الکترونيک‌ به‌وجود آمده، ممکن است موجب ترغيب شرکت‌هاي بزرگ در رقابت براي توليـد کارهاي نيمه‌سفارشي و سفارش‌هاي کوچک (که در گذشته متعلق به شرکت‌هاي کوچک و بزرگ بود) شود. آنها امروزه قادر به کسب سودهاي قابل‌توجهي از چنين سفارش‌هايي هستند، درحالي‌که در گذشته هزينه‌هاي اداري چنين سفارش‌هايي (که به شيوه نيمه‌دستي صورت مي‌گرفت)، هرگونه سود بالقوه‌اي را غيرممکن مي‌ساخت. همچنين شرکت‌هاي دوردست به همين نحو، ممکن است بازارهايي را مورد هدف قرار دهند که در گذشته به‌واسطه محدوده جغرافيايي، محدود مي‌شدند. شرکت‌هايي که بر محدوده‌هاي جغرافيايي يا ساخت مجموعه‌هاي کوچک با قيمت‌هاي بالاتر تمرکز مي‌کنند، امکان بيشتري دارد که نسبت به ساير رقباي بزرگ‌ترشان، مجبور به تجديدنظر در راهبردهايشان (به سمت مديريت زنجيره تامين جديد) شوند.

اين يادداشت را با تاكيد بر برخي از مهم‌ترين ويژگي‌ها و مزاياي لجستيک الکترونيک به پايان مي‌رسانم:

* اولين مزيت لجستيک الکترونيک اين است که سازمان را قادر مي‌سازد ساختار خود را کوچک‌تر ساخته و فعاليت‌هاي فرعي لجستيک خود را به ساير بخش‌هاي خدماتي واگذار کند. اين سياست موجب ايجاد ارزش افزوده از طريق افزايش بهره‌برداري از دارايي‌ها، حذف پيشگيرانه هزينه‌هاي سرمايه‌اي، کاهش هزينه‌هاي عملياتي و آزاد‌شدن زمان مديريت براي تمرکز روي شايستگي‌هاي محوري شرکت مي‌شود.

* لجستيک الکترونيک امکان دسترسي سريع به اطلاعات، نبودن واسطه، کاهش هزينه‌هاي سربار و ايجاد رقابت در سطح بين‌المللي، کاهش هزينه‌هاي تبليغاتي به‌ويژه در سطح بين‌المللي، ورود به بازارهاي فرامنطقه‌اي و امکان ارايه خدمات و محصولات در سطح جهاني را به‌وجود مي‌آورد.

* لجستيک الکترونيک، سازمان و شرکاي آن را قادر مي‌سازد روند بازگشت سرمايه را دقيق‌تر کنترل كنند. 

* لجستيک الکترونيک به سازمان كمك مي‌كند تا با در اختيار قرار‌دادن امکاناتي که براي تحويل سفارش‌ها و ارايه خدمات خود به آنها نياز دارد، از ميزان موجودي کلي درون زنجيره عرضه بکاهد.

* لجستيک الکترونيک با کاستن از نداشتن هماهنگي و اشتباهات در حمل‌ونقل و نظارت بر موجودي زنجيره تامين شرکاي تجاري، به ميزان قابل توجهي ذخاير اطمينان را کاهش مي‌دهد که اين موجب کارايي و چابكي بيشتر سازمان مي‌شود. در نتيجه اين امر، سازمان مي‌تواند در برابر تقاضاي ناگهاني بازار به‌سرعت واکنش نشان داده و تقاضاهاي بازار را تامين کنند.

* لجستيک الکترونيک شبکه‌اي شفاف از شرکاي تجاري هماهنگ را به‌وجود مي‌آورد؛ به اين معنا که توزيع‌کنندگان قادر خواهند بود با اتصال به شبکه تجاري، از وضعيت محصول، نوع و ميزان موجودي انبارهاي مختلف اطلاع حاصل كنند و در هرجاي دنيا که بخواهند از طريق نزديک‌ترين شبکه تجاري و با صرف کمترين هزينه و با بهترين کيفيت ممکن كار را به انجام برسانند.